Cultuurmanagement

Inhoud

Onze gastsprekers komen elk vanuit hun invalshoek spreken over de uitdagingen en good practices van managers in de culturele sector:

• Missie en visie
• Praktische managementmodellen
• Strategisch plan
• Beleidsplan en doelstellingen
• Change management
• Fusies, schaalvergroting
• Spanningsveld tussen zakelijke en artistieke leiding 

Onderwijsleeractiviteiten

Praktijkgetuigenissen |  1 SP | Lothar Casteleyn , Paul Dujardin , Ann Truyens , Katrien Van Eeckhoutte

Praktijkgetuigenis van Concertgebouw Brugge | Katrien Van Eeckhoutte

Het Concertgebouw Brugge is een open kunstenhuis en bruisende ontmoetingsplek in de stad, een muziek- en podiumkunstencentrum dat zich richt op de ontwikkeling en presentatie van kunst op mondiaal niveau.
Naast de eigen artistieke werking stelt het Concertgebouw zijn infrastructuur ter beschikking van derden voor de organisatie van alle mogelijke evenementen.

Tijdens de presentatie komen volgende punten aan bod: missie als Vlaamse Kunstinstelling, artistieke werking en programmatie, ‘business & events’ in het Concertgebouw, communicatie en publieksbereik, organisatiestructuur, personeelsbeleid, infrastructuurbeheer en krachtlijnen van het financieel beheer. Ter afsluiting krijgt u tijdens de rondleiding een kijkje achter de schermen in Concertgebouw Brugge.

Katrien Van Eeckhoutte is algemeen directeur van Concertgebouw Brugge.

Praktijkgetuigenis van BOZAR | Paul Dujardin

Paul Dujardin, CEO en artistiek directeur, nodigt u uit in BOZAR om te luisteren naar zijn visie, missie en strategisch plan. BOZAR staat voor creatie, kwaliteit en artistieke diversiteit. Paul Dujardin ontwikkelde vastberaden een Brusselse en Europese dimensie, die het multidisciplinaire cultuurhuis tot een vaste waarde maakte op de nationale en internationale scène.

U hoort ook de praktische kant van het verhaal. Hoe vertaalt BOZAR de missie en visie in het productieproces en de planning?  

Paul Dujardin werd in 2016 Brusselse leader van het jaar omwille van zijn bijdrage aan een nieuwe dynamiek voor Brussel. Op 5 mei 2017 werd hij verkozen tot vicevoorzitter van de European Festivals Association.

Na de presentatie van Paul Dujardin neemt Sam Deckmyn (Advisor Investments BOZAR TECHNICS) u mee doorheen het gebouw en vertelt hij over verleden, heden en toekomst van het gebouw. Renovaties en masterplannen incluis.

Praktijkgetuigenis van Musea Brugge | Lothar Casteleyn

We maken u wegwijs in de Vlaamse cultureel-erfgoedsector en de verschillende types organisaties die hier binnen werkzaam zijn. Vervolgens staan we stil bij de verwachtingen die vanuit de Vlaamse Overheid tegenover de cultureel-erfgoedsector leven. Via inspirerende voorbeelden verduidelijken we hoe de cultureel-erfgoedsector aan de slag gaat met maatschappelijke uitdagingen.

Lothar Castelyn is Coördinator van Erfgoedcel Brugge en maakt deel uit van het Managementteam van Musea Brugge.

Praktijkgetuigenis van Anima Eterna Brugge | Ann Truyens

We bekijken management vanuit de bril van een producerend gezelschap. Anima Eterna Brugge is één van de huisartiesten van Concertgebouw Brugge. Verankerd in deze stad, bouwen ze samen mee aan het lokale, regionale en nationale culturele weefsel. 

Ann Truyens is algemeen directeur bij het orkest Anima Eterna Brugge.

Organisatievormen |  2 SP | Nikolas Cloet

Organisatievormen: kenmerken en werking | Nikolas Cloet

• Welke organisatievormen zijn courant in de cultuursector? 
• Wat is het verschil tussen de commerciële organisatievormen (nv, bvba) en de niet-commerciële organisatievormen (feitelijke vereniging, vzw)? 
• Wat brengt het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen?
• Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende opties?
  
  

Organisatievormen: bestuur en good governance | Nikolas Cloet

• Wat houdt het ‘besturen’ en het ‘vertegenwoordigen’ van een organisatie precies in?
• Wanneer is er mogelijk bestuurdersaansprakelijkheid en hoe kan dit vermeden worden?
• Kennismaking met ‘deugdelijk bestuur’ of ‘good governance’ in de cultuursector.

Nikolas Cloet is coördinator van de bacheloropleiding Cultuurmanagement.

Cultuurbeleid |  2 SP | Anneleen Masschelein , Frederik Truyen

Cultuurparticipatie | Anneleen Masschelein | 3 contacturen
We bespreken het samengaan van culturele en maatschappelijke doelen, met andere woorden, hoe cultuur kan ingezet worden en invloed kan hebben op de samenleving. Sleutelwoorden hierbij zijn toegankelijkheid, burgerzin, diversiteit en inclusie. De spanningsverhouding tussen de (maatschappelijke) waarde en kwaliteit van kunst hebben reeds geleid tot intense debatten.

We kijken naar het toonaangevende werk van Claire Bishop over participatie en kunst in de Angelsaksische context en vervolgens naar het debat over de waarde van cultuur in Vlaanderen, naar aanleiding van het werk van Pascal Gielen en de inspanningen van het tijdschrift Recto/Verso. Dit alles zal aan de hand van een aantal casestudies uit verschillende domeinen uitgediept worden.

Vlaams cultuurbeleid | Anneleen Masschelein | 3 contacturen
We lichten de historiek van het Vlaamse cultuurbeleid toe en geven een kort overzicht van de huidige wetgeving en initiatieven (decreten, steunpunten en onafhankelijke instellingen). We bespreken de relatie tussen Vlaanderen en het lokale niveau enerzijds, en tot de andere gewesten, vooral dan Brussel, anderzijds. Tenslotte gaan we in op de discussie rond zin en onzin van cultuursubsidies, wat de samenleving daarvoor in ruil mag verwachten en de spanning tussen autonomie en heteronomie van de cultuur.

Anneleen Masschelein is hoofddocent verbonden aan de Onderzoeksgroep Algemene Literatuurwetenschap en Culturele Studies van de Faculteit Letteren (KU Leuven).

Europees cultuurbeleid | Frederik Truyen | 3 contacturen
U krijgt inzicht in hoe cultuurpolitiek op Europees niveau georganiseerd is en welke opportuniteiten dit biedt voor inspraak, participatie en vertaling naar lokaal en regionaal of nationaal beleid. Daarbij is er aandacht voor het hedendaagse debat en agendapunten in Europese cultuurpolitiek.

We gaan dieper in op hoe men op Europees niveau de besluitvorming en actiepunten rond cultuurbeleid organiseert, welke organisaties daar als middenveld fungeren en hoe nationale en regionale bekommernissen gehoor vinden.

We bespreken Europese actieprogramma’s zoals Creative Europe en initiatieven zoals het European Year of Cultural Heritage. We behandelen thema’s zoals open access tot cultureel erfgoed en culturele rechten, en bekijken hoe dit ook een impact heeft op lokale initiatieven. We belichten ook enkele projecten die gestalte geven aan Europese cultuurpolitiek zoals Europeana en Cultural Base. Over één van de behandelde thema’s gaan we in discussie.

Globaal cultuurbeleid | Frederik Truyen | 3 contacturen
We lichten de structuur en werking van UNESCO kort toe en gaan dieper in op de debatten rond internationaal cultuurbeleid waarbij we bijvoorbeeld thema’s aansnijden als herinneringspraktijken, culturele identiteit, diversiteit.

We kijken naar internationale acties rond onroerend, roerend en immaterieel erfgoed en bekijken hoe UNESCO veranderende krachtverhoudingen op wereldvlak reflecteert in haar werking. We belichten ook welke mogelijkheden er zijn om lokaal en regionaal in te spelen op UNESCO prioriteiten. Telkens wordt de link gelegd naar de fora waar de discussie wordt gevoerd en de impact op het lokale beleid, bijvoorbeeld hoe past het gemeentelijk beleid rond oorlogsmonumenten in een internationale context.

Daarnaast proberen we enkele culturele ontwikkelingen te duiden aan de hand van internationale case studies, zoals de opkomende metropolen als nieuwe culturele centra, en het debat rond cultuurpolitiek voor duurzame ontwikkeling. We maken een korte zijsprong naar de impact van globale sociale netwerken op cultuurspreiding en interculturele dialoog.

Frederik Truyen is hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Algemene Literatuurwetenschap en Culturele Studies van de Faculteit Letteren (KU Leuven).

Onderwijsleeractiviteiten

Interne en externe communicatie |  2 SP | Rudy Pieters

• Principes voor efficiënte communicatie in de culturele sector, zowel online als offline
• Hoe maak ik een goed communicatieplan?
• Het belang van storytelling in de verschillende vormen van communicatie
• Interne communicatie: belangrijkste kanalen

We voorzien bij elk dagdeel praktijkvoorbeelden en oefeningen uit de culturele sector.

Rudy Pieters is directeur van Publiek Centraal en communicatiecoach.

Storytelling |  0.5 SP | Rudy Pieters

• Principes voor efficiënte communicatie in de culturele sector, zowel online als offline
• Hoe maak ik een goed communicatieplan?
• Het belang van storytelling in de verschillende vormen van communicatie
• Interne communicatie: belangrijkste kanalen

We voorzien bij elk dagdeel praktijkvoorbeelden en oefeningen uit de culturele sector.

Rudy Pieters is directeur van Publiek Centraal en communicatiecoach.

Digitale strategie en tools |  0.5 SP | Katrien Steelandt

• Visie en beleid rond e-cultuur en digitaliseren
• Het belang van een digitale strategie voor uw organisatie
• Nieuwste trends op vlak van digitale technologie en communicatie
• Inspirerende voorbeelden rond digitale technologieën in de cultuur- en erfgoedsector

Katrien Steelandt is coördinator erfgoedcommunicatie bij Erfgoedcel Brugge.

Copywriting |  1 SP | Bavo Van Landeghem

Via taal je lezer in beweging brengen. Voor copywriters is dat het kloppende hart in elke tekst. Wat heb je hiervoor nodig? 26 letters en 9 praktische technieken. En vooral je creatieve brein. Na dit vak weet je ‘all words are equal but some words are more equal than others’. Ervaar een oprechte ode aan de kracht van taal - meteen toe te passen op je eigen online of offline werve(le)nde teksten.

Bavo Van Landeghem – zaakvoerder van copywritingbureau Scriptorij (°2004)  – is een gepassioneerde trainer/copywriter. Voor o.a. BOZAR organiseerde hij al tweemaal de opleiding Werve(le)nd Schrijven. Elke cursist ontvangt het boek “9 technieken om je lezer in beweging te brengen. - (170p).”

Marketing & Sales |  0.5 SP | Bert Vanlaere

Van publieksonderzoek tot customer experience

Inzicht in uw klanten. Dat vormt de basis van effectieve marketing en sales. Hoe begint u daaraan? Welke methodes past u toe om het resultaat van uw marketing te versterken? Hoe kan u uw impact binnen de organisatie vergroten?

• Doelgroepen bepalen (persona’s)
• Customer Journey in kaart brengen
• Productontwikkeling (prijs,  promotiemix en online ticketing)
• Content marketing
• Marketing automation
• Marketing analyse & rapportering

Bert Vanlaere is coördinator communicatie, marketing & sales in het Concertgebouw Brugge.

Cultuur en media |  0.5 SP | Pieter Bergé

We bestuderen verschillende communicatievormen over muziek gericht naar een breed publiek: concert- en CD-recensies, wervende brochureteksten, programmatoelichtingen, concertinleidingen, tijdschriftartikels, blogs, sociale media en websites. De wijzigingen in dit veld gebeuren razendsnel, met onder meer nieuwe media en nieuwe functies voor de muziekkritiek tot gevolg. We nemen tijdens deze sessie samen enkele communicatiestrategieën en representatieve teksten door.

Pieter Bergé is hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Musicologie van de Faculteit Letteren (KU Leuven)

Onderwijsleeractiviteiten

Verzekeringen in de culturele sector |  0.5 SP | Régina Stappers

• Wat als u in uw functie evenementen wilt verzekeren? Een breed scala aan dekkingen is mogelijk, zoals dekkingen van schade bij transport, extreme weersomstandigheden en ongevallen.
• Welke verzekeringen zijn wettelijk verplicht of noodzakelijk? Er zijn bijvoorbeeld verzekeringsverplichtingen voor organisaties die met vrijwilligers werken.
• Welke facultatieve verzekeringen zijn aan te bevelen voor uw organisatie?

U krijgt een overzicht van de diverse verzekeringen specifiek voor deze sector.

Régina Stappers is Head of Art Division bij IC Verzekeringen

Veiligheid en beveiliging |  2 SP | Ibrahim Bulut , Conrad Willems

Deze cursus heeft tot doel een totaaloverzicht te geven én een integratie van alle beveiligings- en veiligheidsdomeinen van toepassing in gebouwen over het algemeen, en meer bepaald op historische en beschermde gebouwen.

De cursus bestaat uit 12 verschillende domeinen gaande van risicoanalyse tot evaluatie, audit en testen:

1. Risicoanalyse
2. Strategie & Planning
3. Organisatie & Menselijke aspecten
4. Fysische beveiliging
5. Toegangscontrole
6. Intrusiedetectie
7. Brandbeveiliging
8. Camerabewaking
9. Manbewaking
10. Informatiebeveiliging
11. Integratie & Control Room
12. Evaluatie, Audit & Testen

Gastspreker Conrad Willems komt een toelichting geven over de basisprincipes van objecthandling, object transport en het omgaan met museale collecties.

Conrad Willems is beeldhouwer en won begin 2017 de Godecharle prijs.

Facility management |  0.5 SP | Johan Penson

Veel cultuurhuizen beschikken over een eigen infrastructuur of exploiteren een gebouw van een eigenaar zoals een gemeentebestuur of andere overheid. Die gebouwen worden op een zeer diverse manier gerund doorheen de sector. Een infrastructuur schept uiteraard mogelijkheden, maar impliceert vaak ook veel beperkingen. Hoe kan de infrastructuur optimaal benut worden? En hoe kunnen beperkingen overkomen worden?

Een praktijkgetuigenis over infrastructuur die verder bouwt dan de bakstenen aan de hand van de ervaringen van een cultuurwerker.

Bij Kunstencentrum Vooruit was Johan Penson als directielid het hoofd infrastructuur, bij Anne Teresa De Keersmaeker I Rosas was hij tevens directie en technisch directeur en nog eens daarvoor stond hij mee aan de wieg van Brugge 2002 Culturele hoofdstad van Europa en het Concertgebouw in Brugge. Recent richtte hij zijn eigen organisatie InfraCult op om de sector nog beter van dienst te kunnen zijn. Zijn klantenbestand bevat onder meer Needcompany, deSingel en Operaballet.

Onderwijsleeractiviteiten

Financieel beheer |  1 SP | Bert Debrouwere

Hoe maak je een begroting?

Een solide financieel beheer overschouwt een brede waaier aan componenten waaronder het artistieke aspect, personeel, afschrijvingen, communicatie, overhead, deelbudgetten, boekhouding, betalingen, strikte facturatie, btw-aangifte...

Bert Debrouwere is zakelijk leider van het Wilde Westen.

Subsidies |  1 SP | Lothar Casteleyn , Lyne Viskens , Mayke Vermeren

Overzicht van de subsidiemogelijkheden binnen de cultuursector zowel op het vlak van de kunstensector als de erfgoedsector.

• Praktische tips voor de opmaak van een projectsubsidiedossier 
• Context, structuur en uitvoeringsbesluit van het Kunstendecreet
• Verschillende subsidievormen
• Wijzigingen sinds 2018
• Praktische wijze van indiening via de digitale tool KIOSK
• Relevante subsidiekaders met de belangrijkste doelstellingen en indiendata

Lothar Castelyn is Coördinator van Erfgoedcel Brugge en maakt deel uit van het Managementteam van Musea Brugge.

Lyne Viskens en Mayke Vermeren zijn beleidsmedewerkers in het departement Cultuur, Jeugd en Media.

Aanvullende financiering |  3 SP | Sophie Detremmerie , Gudrun Heymans , Veronique Vennekens , Jo Lootens , Isabelle De Voldere

Europese subsidies, Vleva en Creative Europe Desk Vlaanderen

De Europese Commissie reserveert een deel van haar begroting voor steun aan innovatieve projecten in Europa. Europese subsidies zijn er ook voor u. Want alle begunstigden komen in aanmerking: overheden, onderwijsinstellingen, organisaties, ondernemingen… Een project-idee heeft bovendien veel programmamogelijkheden. Ruim denken is de boodschap.

Het Vlaams-Europees Verbindingsagentschap en de Creative Europe Desk Vlaanderen presenteren verschillende subsidieprogramma’s waar projecten uit de culturele sector in passen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden en best practices krijgt u een goed beeld van wat er allemaal mogelijk is met Europese subsidies.

Veronique Vennekens is Liaisonofficer en lid van het EU-subsidieteam bij Vleva. Gudrun Heymans is coördinator Creative Europe Culture Desk, departement cultuur, jeugd, sport en media.

Crowdfunding, Isabelle De Voldere

Crowdfunding maakt de laatste jaren opmars als innovatieve financieringstool voor projecten, organisaties en ondernemers in alle sectoren. Ook in de culturele sector worden de mogelijkheden van crowdfunding verkend. En deze mogelijkheden reiken verder dan louter (aanvullende) financiering aantrekken. Crowdfunding biedt ook kansen om op een andere manier aan publiekwerking en community building te doen, aan nieuwe vormen van communicatie te doen, een platform te zijn voor marktonderzoek. Maar crowdfunding is geen ‘easy money’. Een goede crowdfunding campagne opzetten vraagt een scherp inzicht in de eigen doelstellingen, sterke communicatievaardigheden en de nodige tijdsinvesteringen.

In welke mate wordt crowdfunding gebruikt in de culturele sector? Welke bedragen worden gemiddeld opgehaald? Hoe kies je het juiste platform? Wat zijn de do’s en don’ts bij het opzetten van een campagne? Naast de cijfers bespreken we diverse praktijkvoorbeelden, waarbij u een goed beeld krijgt van wat crowdfunding (niet) kan betekenen.

Isabelle De Voldere is senior onderzoeker bij IDEA consult.

Money, money, money! Sponsoring en fondsenwerving, Sophie Detremmerie

Zonder middelen, geen artistiek product. 

Tax Shelter, mecenaat, ticketverkoop, zaalverhuur, privé-events, 'de vrienden van...', subsidies, sponsoring, coproducties etc... de ene tool is al meer geschikt dan de andere voor een organisatie. Voor het Festival van Vlaanderen Brussel, de vzw die het Klarafestival organiseert, zijn de belangrijkste inkomstenbronnen sponsoring, subsidies en ticketverkoop, in die volgorde. Het festival heeft 30 jaar ervaring in samenwerken met de privésector en blijft koploper. Ik deel graag mijn ervaring met u! 

Sophie Detremmerie is Managing director van Festival Van Vlaanderen.

Tax shelter, Jo Lootens

De Tax Shelter is sinds februari 2017 inzetbaar voor zowel audiovisuele als podiumkunstenproducties. Met de inzet van deze maatregel kan tot 30% van het productiebudget worden verzekerd. We bekijken de verschillende stappen in het tax shelter proces, zoomen in op de verschillende spelers die hierin betrokken zijn en verschaffen inzicht in begrippen als voorlopige/definitieve vrijstelling, waarde van het fiscaal attest, tax shelter bedrag en (niet-)kwalificerende uitgaven. Er zijn echter ook heel wat voorwaarden en consequenties verbonden aan het gebruiken van de tax shelter maatregel. De toepassing van de vennootschapsbelasting op productievennootschappen/-vzw’s is er hier één van. We kijken naar de concrete toepassing van de tax shelter maatregel, met oog voor het wettelijk kader én voorbeelden uit de praktijk.

Jo Lootens is een corporate finance specialist met een focus op tax shelter podiumkunsten.  Samen met Anima Eterna Brugge was Jo in mei 2017 verantwoordelijke voor de eerste podium productie met tax shelter financiering.  Intussen heeft hij meerder gezelschappen de weg getoond naar deze alternatieve financieringsbron : Les Ballets C de la B., Peeping Tom, Faso Danse, Festival Dranouter, Theater Malpertuis, Guga Baul, Alex Agnew, Witte Paard, …

Onderwijsleeractiviteiten

Visual arts: schilderkunst en fotografie |  0.5 SP | Jan Baetens

We focussen op fotografie, met aandacht voor recente tendensen binnen de interesse voor een medium dat in heel wat gevallen de plaats van de schilderkunst overneemt: spanning tussen fotografie als klassiek object en fotografie online, tussen kunstfotografie en vernaculaire fotografie, tussen fotografie in tentoonstellingen en fotografie in print, tussen fotografie als beeld en fotografie als sociale praktijk.

Meer specifiek gaan we in op de manier waarop fotografie en het boek zich tot elkaar verhouden en welke nieuwe vormen van publicatie zinvol zouden kunnen zijn in de Vlaamse context. Er gaat ook aandacht uit naar de marketing en communicatie van tentoonstellingen en naar de opzet en uitbouw van een begeleidend programma voor diverse doelgroepen.

Als case study behandelen we de expo “Roman-Photo” (Mucem Marseille, december 2017-april 2018) en de werking van het FOMU in Antwerpen.

Jan Baetens is gewoon hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Algemene Literatuurwetenschap en Culturele Studies van de Faculteit Letteren (KU Leuven).

Podiumkunsten: theater, performance en dans |  0.5 SP | Bart Philipsen

We kijken terug op een aantal bijzondere en/of typische momenten in het rijke landschap van de podiumkunsten in Vlaanderen van het voorbije jaar, met aandacht voor zowel het theater in strikte zin als voor performance en dans. We kijken naar producties in grote huizen en kunstencentra (Toneelhuis, KVS, NTGent, Kaaitheater…), maar ook naar interessante voorstellingen van (kleinere) gezelschappen.

We laten ons licht schijnen zowel over producties in de gewone seizoenprogrammatie van huizen en gezelschappen als over enkele grote internationale en kleinere lokale festivals. Daarbij proberen we zoveel mogelijk aspecten van de productie, inclusief publiekswerking en exposure in de verschillende media bij onze analyse te betrekken.

Uiteraard focussen we op de artistieke dimensie van de door ons bestudeerde producties; we denken er samen over na waarom ze al dan niet inspelen op urgente maatschappelijke topics of meer onderhuidse, fundamentele thema’s aankaarten. Een aspect dat we ook kort bekijken is uiteraard de internationale uitstraling en verspreiding van de Vlaamse podiumkunsten.

Bart Philipsen is gewoon hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Duitse literatuur van de Faculteit Letteren (KU Leuven).

Evenementencultuur (festivals) |  0.5 SP | Jan Baetens

We bekijken een minder gekend soort festival, namelijk het literaire festival. We gaan in op de verschuiving van tekst naar evenement, met speciale aandacht voor lokale en Vlaamse initiatieven en de manier waarop het beleid deze (VFL) ondersteunt, op verschillende niveaus en voor verschillende doelpublieken (inclusief de doelgroepenwerking die recent zeer belangrijk is geworden).

Marketing en communicatie krijgen een centrale plaats en we vergelijken verschillende soorten festivals (of types van festivals), net als de samenwerking met andere actoren uit het veld (opleidingen, uitgevers, boekhandelaars, maar ook culturele centra). De grootste klemtoon ligt echter op de ontwikkeling van nieuwe soorten evenementen, die literatuur promoten in een multimediale omgeving, zonder daarom de tekst te reduceren tot een aanhangsel van andere dan strikt literaire festivals.

Als case-study behandelen we het (jaarlijkse) festival EXTRA! (Beaubourg-Parijs, september 2017).

Muziek |  0.5 SP | Pieter Bergé , Mark Delaere

Wat zijn kritische succesfactoren in het veld van de klassieke muziek? Na een korte discussie over deze vraag behandelen we als case de reeks met internationale toporkesten die de Singel en het Antwerp Symphony Orchestra in 2017-2018 voor het eerst organiseerden in de vernieuwde Koningin Elisabethzaal in Antwerpen. Aspecten die daarbij ter sprake komen zijn de positionering van symfonische orkesten, speelplekken, akoestiek, kwaliteit, internationalisering, repertoire, promotie, financiering en publiek. De samenwerking tussen een symfonisch orkest (Antwerp Symphony Orchestra), een internationale kunstcampus (deSingel) en een zaaleigenaar (Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde) is niet evident, maar resulteert in een duidelijke meerwaarde.

Pieter Bergé is hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Musicologie van de Faculteit Letteren (KU Leuven).

Mark Delaere is gewoon hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Musicologie van de Faculteit Letteren (KU Leuven).

De culturele erfgoedsector |  1 SP | Tom Verschaffel

De erfgoedsector groeit en het verleden is booming business. Herdenkingen en historische verjaardagen bepalen mee de culturele agenda en kalender. Tegelijk stellen veranderingen op het vlak van (sociale) media, scholingsgraad en de integratie van nieuwe sociale groepen nieuwe eisen aan de omgang met de geschiedenis. Culturele overheden, instellingen en organisaties moeten bepalen hoe ze hiermee omgaan, welke rol ze op het vlak van erfgoed willen spelen en hoe ze aan de belangstelling van het publiek voor (bepaalde onderdelen van) het verleden tegemoet kunnen komen.

We bespreken goede recente voorbeelden (vieringen, tentoonstellingen, musea) om op basis daarvan een aantal reflecties te wijden aan:  

• de reglementering en (nationaal en lokaal) beleid;
• de spelers op het veld en het landschap van instellingen en organisaties;
• de verhouding tussen de academische wereld en de erfgoedsector;
• de invloed van het verleden op de culturele agenda en
• publieksonderzoek (wat weten we over de historische belangstelling van het publiek?).

Ten slotte bekijken we in welke mate de omgang met erfgoed ook steeds nieuwe maatschappelijke realiteiten weerspiegelt.

Tom Verschaffel is hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Cultuurgeschiedenis vanaf 1750 van de Faculteit Letteren (KU Leuven).

Onderwijsleeractiviteiten

Adviesnota |  3 SP | Wim Konings

Op het einde van de opleiding werkt de cursist rond een probleemstelling en formuleert een oplossing to the point van 10 à 15 pagina’s. Hierbij toont de cursist aan dat hij de verschillende leerstofonderdelen beheerst, door er een toepassing van voor te stellen in de praktijk.

We voorzien een sessie waarin we meer uitleg geven bij het schrijven van het eindwerk.

De adviesnota wordt verdedigd voor een jury.

Onderwijsleeractiviteiten

Inleiding HRM - Competentiemanagement |  0.5 SP | Francis Laleman

Werken met competenties is één van de fundamenten van hedendaags HR-beleid. In de culturele sector stuiten we daarbij echter vaak op weerstand, soms omdat  'competent zijn' als een vanzelfsprekendheid wordt beschouwd. In deze workshop maken we samen voor de sector relevante competentiemodellen, we leren werken met competentieprofielen en we ontdekken hoe 'werken met competenties' ons hele HR-beleid een totaal nieuwe dynamiek geeft.

Francis Laleman geeft training, coaching & advies voor Human Resource Development professionals bij de HRD Academy en is een stuwende kracht bij Beyond Borders.

HRM in de praktijk en contracten met artiesten |  0.5 SP | Isabelle D'Hooghe

Deze opleiding geeft u inkijk in de HR-werking van een Vlaamse Kunstinstelling. U krijgt inzichten in zowel de instrumentele, organisationele, mensgerichte, als strategische dimensie van HR.

We gaan dieper in op het proces van contracteren met artiesten, van onderhandeling tot finalisering in een contract. Verschillende types van samenwerkingsvormen komen aan bod. De verschillende elementen en valkuilen van een voorstellingscontract nemen we onder de loep. We zoomen in op de specifieke fiscaliteit die van toepassing is op buitenlandse artiesten.

Vanuit de praktijk en aan de hand van concrete voorbeelden en modellen krijgt u tools aangereikt waarmee u ook praktisch aan de slag kan.

Isabelle D'Hooghe is coördinator HR en juridische zaken van het Concertgebouw.

Auteursrecht |  0.5 SP | Evi Werkers

In deze opleiding bieden we een inleiding op het auteursrecht dat het fundament van de creatieve sector kan worden genoemd. Het auteursrecht is een intellectueel eigendomsrecht en beschermt alle originele creaties die in een concrete vorm kunnen worden waargenomen. Artiesten en investeerders in artiesten kunnen op die manier rekenen op een faire bron van inkomsten en zich wapenen tegen plagiaat, namaak en piraterij. Het auteursrecht biedt in zekere zin een uitzondering op het Europese economische vrij verkeer maar de impact van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen leidt ertoe dat het auteursrecht veel uitzonderingen kent waardoor in specifieke omstandigheden geen toestemming moet worden verleend en/of vergoeding betaald.

In deze inleiding schetsen we de voorwaarden om te genieten van bescherming door het auteursrecht, wat die bescherming exact inhoudt, welke wettelijke uitzonderingen er bestaan, wat u kan doen bij inbreuken op het auteursrecht en welke vormvereisten er zijn bij het sluiten van contracten met auteurs. Dit theoretische kader demonstreren we aan de hand van diverse illustraties en voorbeelden uit de praktijk.

Evi Werkers is werkzaam als jurist in de Vlaamse boekensector. Ze adviseert de diverse sectororganisaties die gehuisvest zijn binnen de koepel van Boek.be vzw en de beheersvennootschap Librius cvba. Sinds april 2016 werd Evi tevens hoofd van het kenniscentrum van Boek.be vzw. Voorheen was ze werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker aan de KU Leuven en als professional support lawyer voor advocatenbureau Timelex.

Praktijkgetuigenis uit de cultuurindustrie: verloning van kunstenaars |  0.5 SP | Guy Huysmans

Sociale zekerheidsrecht, collectief en individueel arbeidsrecht |  1 SP | Michael Van den Eynde

Individueel arbeidsrecht: 
Als u als werknemer voor een werkgever gaat werken, hebben u en uw werkgever bepaalde rechten en plichten. Deze lichten we toe door in te gaan op een aantal vragen: 

• Welke arbeidsovereenkomst sluit ik af?
• Hoeveel uren per week moet ik werken?
• Hoe word ik betaald voor overuren?
• Hoe zit het met vakantie?
• Waar moet ik op letten als ik zelf ontslag neem?
• Wat gebeurt er als ik word ontslagen? 

Collectief arbeidsrecht:
We leggen uit wat een Paritair Comité is en hoe dit functioneert. Verder komen aan bod:

• Welke paritaire comités zijn belangrijk voor de sector?
• Hoe zijn deze samengesteld?
• Waarvoor dient dit collectief overleg?
• Heb ik recht op een bepaald minimumloon?
• Heb ik recht op een eindejaarspremie?
• Heb ik recht op specifieke kostenvergoedingen? 

Michael Van den Eynde werkt als bedrijfsjurist bij Kunsthuis Opera Ballet Vlaanderen en als freelance jurist bij Cultuurloket VZW. Daarnaast verzorgt hij het management van kunstenaars in de audiovisuele sector, podiumkunsten en literatuur.