Inhoud
Deze module diept het menselijke aspect van AI verder uit. De wettelijke, ethische en psychologische dimensie van AI komen uitgebreid aan bod. We lichten Ethical Guidelines en concrete tools toe. Ook change management vormt een onderdeel van deze module.
Onderwijsleeractiviteiten
The human factor - Legal perspective | 1 SP | Thomas Gils , Jan De Bruyne
In deze sessie worden de algemene juridische kaders inzake AI en data toegelicht. De docenten geven een overzicht van algemene initiatieven rond AI, met focus op Vlaanderen/België en de EU. Je krijgt een algemeen beeld inzake regulering van AI/technologie.
Daarna gaan we dieper in op het ontwerpen en ontwikkelen van een AI-case. Aan de hand van concrete case wordt op een interactieve manier thema’s als IP en GDPR geanalyseerd en toegepast.
We focussen hierbij op het (post-)gebruik AI met aandacht voor consumentenbescherming, GDPR, regelgeving rond data,…
Thomas Gils is juridisch onderzoeker aan CiTiP/KULeuven en focust zich op de ethische en juridische aspecten van AI (o.a. intellectuele eigendom). Hij studeerde tevens wijsbegeerte (KUL) en was eerder werkzaam als advocaat.
Jan De Bruyne is onderzoeksexpert aansprakelijkheidsrecht en AI aan het KU Leuven Centre for IT & IP Law (CiTiP). Hij is eveneens senior onderzoeker aan het Kenniscentrum Data & Maatschappij waar hij zich buigt over juridische aspecten van AI. Hij is docent e-contracts binnen de KU Leuven LLM intellectuele eigendomsrechten en het ICT-recht. Hij is betrokken bij verschillende lopende onderzoeksprojecten binnen CiTiP en werkt eveneens rond de juridische en ethische aspecten van AI en sport.
The human factor - sociological perspective | 1 SP | Rob Heyman
Mens en Innovatie
Mens en innovatie verhouden zich vreemd tegenover elkaar: mensen maken innovaties maar innovaties bepalen ook wat mensen doen. We staan stil bij deze vreemde verhouding om beter te begrijpen waarom ethiek in innovatie zo uitdagend is om uit te voeren en tot een goed einde te brengen.
Aan de hand van voorbeelden leer je waarom het onmogelijk is om volledig te voorspellen hoe een innovatie gebruikt zal worden door diverse gebruikers. Een korte stakeholder-inleving-oefening maakt dit duidelijk en toont je enkele methodes om je innovatie vanuit een ander perspectief te bekijken zodat je vlotter op het onverwachte kan anticiperen.
Vertrouwen in AI
Het hoofdidee van deze sessie is dat vertrouwen, transparantie en explainability in artificiële intelligentie relationeel zijn. Het gaat dus niet over hoeveel vertrouwen mensen in AI hebben maar wel, hoe staat een bepaalde persoon tegenover één specifieke vorm van AI en de context waarin die wordt toegepast.
Een medewerker van het Kenniscentrum Data & Maatschappij gaat met jou en je team na hoe je vertrouwen in je innovatie kan creëren, niet enkel bij de early adaptors (diegenen die niet meer van je innovatie moeten overtuigd worden en direct je innovatie oppikken) maar ook bij diegenen die niet direct de meerwaarde van je innovatie inzien of misschien wel de meerwaarde inzien, maar toch nog tegen een aantal struikelblokken aanlopen (bv. moeilijkheden qua gebruik).
Rob Heyman is onderzoeker bij iMinds-SMIT en coördinator van het Kenniscentrum Data & Maatschappij, de centrale hub voor de juridische, maatschappelijke en ethische aspecten van deze technologieën.
Onze economie en maatschappij steunen almaar meer op datagedreven applicaties en AI-toepassingen. Data en Maatschappij brengt kennis en ervaring rond dit thema samen op maat van onze stakeholders: de industrie, het beleid, het middenveld en het brede publiek. Ze doen dit aan de hand van toegankelijke en praktische rapporten, richtlijnen en toolkits om zo hun stakeholders maximaal te bereiken.
The human factor - ethical perspective | 1 SP | Ralf De Wolf , Pieter Duysburgh
Ethiek en AI – Ralf De Wolf
'Hoe kunnen we mensen aansporen om ethisch correct te handelen?' We reiken verschillende theoretische kaders aan die aansporen tot ethisch correct handelen, met name deugdenethiek, plichtenethiek en gevolgenethiek.
‘Hoe handel ik in de situatie waarin ik mij bevind en is die gezien de omstandigheden moreel verantwoord?’ We focussen op ethische methodieken om tot een zo goed mogelijk besluit te komen. Tenslotte gaan we zelf aan de slag en trachten we een ethisch probleem in een bedrijfscontext te analyseren om zo te komen tot een concrete uitkomst met beslissingen.
Een ethisch bedrijf met verantwoorde AI-implementaties - Pieter Duysburgh
Voor GAFA (i.e. Google, Apple, Facebook en Amazon) wordt het steeds belangrijker om een ethische code te ontwikkelen, want hun ingenieurs en ontwikkelaars verlaten de bedrijven of weigeren aan projecten te werken die niet stroken met hun (ethische) principes. Enkele van die medewerkers startten het Center for Humane Technology, een organisatie die humane technologie voor het algemene welzijn en de democratie ontwikkelt.
De trend waarbij zeldzame profielen hun werkgever verlaten door ethisch bedenkelijke projecten zet zich voort. Als gevolg zullen bedrijven, die veelgevraagde profielen willen houden maar ook geloven in ethiek als doel op zich, zich moeten onderscheiden van andere werkgevers. In deze module bekijken we ethisch en verantwoord ondernemen op bedrijfsniveau.
Maar niet alleen AI-talent moet overtuigd worden, ook werknemers die met AI aan de slag gaan vragen om dit op een werkbare manier te doen. Vraag aan een vakbond of een werknemer wat die van AI vindt en de kans is groot dat snel bezorgdheden naar boven komen. Zullen AI-systemen onze jobs overnemen? Zal ons werk grondig veranderen door deze innovaties? We gaan dieper in op de impact die AI en automatisering hebben op de werkgelegenheid en de rechten van werknemers. Hierna zoomen we in op de uitdagingen waar een bedrijf of organisatie voor komt te staan bij AI en automatisering en hoe je van zo’n proces van digitale transformatie een succes maakt.
In deze sessie bekijken we hoe je een ethics road map opbouwt om de waarden die leven op de gehele werkvloer te vertalen naar een roadmap. Die road map biedt een eerste kader aan je organisatie op ethische vragen die zich het vaakst voordoen omtrent jouw AI producten of diensten.
AI implementeren in een bedrijf is niet alleen een technische bezigheid. Door klanten en werknemers op tijd te betrekken kan je verschillende obstakels identificeren voor ze zich voordoen. In groep wordt aan de hand van een aantal methodieken nagedacht over mogelijke strategieën om de digitale (AI-)transformatie goed te laten verlopen. Op welke medewerkers heeft het AI-systeem impact en wat zijn de te anticiperen effecten? Op welke manier kan het bedrijf of de organisatie hiermee omgaan en hoe kom je tot gedragen innovatie waarbij ook werknemers centraal staan?
Ralf De Wolf is professor in Nieuwe Media Studies aan de Vakgroep Communicatiewetenschappen en het Onderzoekscentrum imec-MICT-Ugent. Ralf heeft een master in de Sociologie en een doctoraat in de Media -en Communicatiestudies. Hij doet o.a. onderzoek naar mediawijsheid, AI en data-gedreven toepassingen.
Pieter Duysburgh is operational lead van het Kenniscentrum Data & Maatschappij, dat kijkt naar ethische, juridische en maatschappelijke aspecten van AI en datagedreven toepassingen en hierrond informatie en ondersteuning biedt voor bedrijven, overheden en de burger.
Sustainable AI in business | 1 SP | Ferdinand Casier , Jeroen Franssen
Artificiële intelligentie is meer dan alleen een IT-project. Het kan menselijke, juridische, operationele en ethische implicaties hebben. Om een AI-project duurzaam te maken binnen je organisatie zul je zeker met al deze aspecten rekening moeten houden.
De werkgeversorganisatie Agoria ontwikkelde een gratis online cursus met tips en tools die je kan gebruiken bij het plannen van een duurzaam AI-project, zodat iedereen die met een AI-project te maken krijgt er ook baat bij heeft. Op korte en lange termijn.
Na het volgen van de online cursus (1,5 uur) heb je een helikopterview over de menselijke, juridische, operationele en ethische implicaties, en gaan we in debat met de ontwikkelaars van de cursus.
Ferdinand Casier is Business Group Leader Digital Industries bij Agoria en staat mee aan de wieg van dit postgraduaat. Agoria is een werkgeversorganisatie die de weg baant voor alle technologie-geïnspireerde bedrijven in België die onze levenskwaliteit verhogen door de ontwikkeling en toepassing van technologische innovaties. "De levenskwaliteit verbeteren", dat is hun hoofddoelstelling.
Agoria's unieke positie, bijzondere knowhow en uitgebreid netwerk vormen de basis waarop we de context helpen creëren om het droomhuwelijk tussen ondernemingszin en technologie te versterken, ten voordele van vier elementen die elk van ons aanbelangen: de mens, de indusitrie, technologie en onze planet.
Jeroen Franssen is Senior labour market expert & Manager van Agoria's 'Be The Change' programma.